Inhoud

Voorwoord bij de zesde druk 5

Gebruikte afkortingen 11

1 Recht en gezondheidszorg 13

1.1 Inleiding 13

1.2 Doel en omschrijving 14

1.3 Rechtsbronnen: vindplaatsen van het gezondheidsrecht 14

1.4 Rechtsgebieden 16

1.5 Gezondheidsrecht 20

1.6 Rechtsbeginselen en mensenrechten als basis voor het gezondheidsrecht 22

1.7 Moraal, ethiek en morele dilemma’s 24

1.8 Relatie medische ethiek en gezondheidsrecht 27

2 Professionaliteit 29

2.1 Inleiding 29

2.2 Titelbescherming door registratie 30

2.3 Titelbescherming door opleiding 31

2.4 Voorbehouden handelingen 33

2.5 Nieuwe beroepen in de gezondheidszorg en zelfstandige bevoegdheid 37

2.6 Opdracht 38

2.7 Functionele zelfstandigheid 42

3 Kwaliteit van de zorg 45

3.1 Inleiding 45

3.2 Kwaliteitseisen die gelden voor de zorgaanbieder 45

3.3 Incidenten en calamiteiten melden 48

3.4 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd 51

3.5 Klachten en geschillen 52

3.6 Invloed van zorgverleners en cliënten op de zorg 52

4 Het beroepsgeheim 55

4.1 Inleiding 55

4.2 Doel en inhoud van het beroepsgeheim 56

4.3 Beroepsgeheim en het gebruik van social media 59

4.4 Wettelijke uitzonderingen op het medisch beroepsgeheim 61

4.5 Conflict van plichten 64

4.6 Bemoeizorg 69

4.7 Meldrecht Veilig Thuis 71

4.8 Beroepsgeheim ten opzichte van politie en justitie 75

4.9 Strafbare feiten die de patiënt pleegt 80

5 De behandelingsovereenkomst 83

5.1 Inleiding 83

5.2 Medische behandeling en behandelingsovereenkomst 84

5.3 Hulpverlener in de zin van de WGBO 88

5.4 Goed hulpverlenerschap 88

5.5 Zelfbeschikking en informed consent 91

5.6 De plichten van de patiënt 95

6 Dossier en inzage 99

6.1 Inleiding 99

6.2 Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) 99

6.3 Dossiervorming 102

6.4 Recht op inzage, afschrif t, correctie, eigen verklaring en vernietiging 106

6.5 Toegang tot het dossier binnen de instelling of praktijk 110

6.6 Overdracht van het dossier 111

7 Ouderschap, gezag en scheiding 113

7.1 Inleiding 113

7.2 Ouderschap 114

7.3 Gevolgen van het ouderschap 116

7.4 Gezag 117

7.5 Ouderlijk gezag 119

7.6 Ouderlijk gezag na een (echt)scheiding 122

7.7 Voogdij 123

7.8 Kinderbeschermingsmaatregelen 123

7.9 Positie pleegouders 126

7.10 Gezagsregister 126

7.11 Draagmoederschap 128

8 De positie van ouders en hun kinderen in de behandelingsovereenkomst 131

8.1 Inleiding 131

8.2 Toestemming voor de behandeling 132

8.3 Informatieplicht van de zorgverlener 135

8.4 Toestemming van beide gezaghebbende ouders voor de behandeling 135

8.5 Ouders zijn het niet met elkaar eens over de behandeling 138

8.6 Dossierrechten 139

8.7 Toestemming van ouder en kind voor het verstrekken van informatie 141

8.8 Informatierecht van ouder zonder gezag 141

8.9 Wilsonbekwame patiënten en hun vertegenwoordigers 143

9 Verplichte zorg en onvrijwillige zorg 151

9.1 Inleiding 151

I. WET VERPLICHTE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG 152

9.2 Verplichte zorg 152

9.3 Instemming en verzet 156

9.4 Zorgmachtiging 158

9.5 Verlengen, veranderen en beëindigen van de zorgmachtiging 161

9.6 Crisismaatregel 162

9.7 Zorgkaart, zelfbindingsverklaring en eigen plan van aanpak 164

II. WET ZORG EN DWANG 165

9.8 Hoofdlijnen Wet zorg en dwang 165

9.9 Vormen van onvrijwillige zorg 167

9.10 Stappenplan bij onvrijwillige zorg 168

9.11 Verplichte zorg in onvoorziene omstandigheden 171

9.12 Opname en verblijf in een accommodatie 171

9.13 Voorwaardelijke machtiging jongvolwassenen 173

9.14 Wet forensische zorg 173

10 Het begin van het leven 177

10.1 Inleiding 177

10.2 Geboorte 177

10.3 Kunstmatige inseminatie en reageerbuisbevruchting 179

10.4 Abortus provocatus 181

10.5 Afbreking latere zwangerschappen 184

11 Beslissingen rond het einde van het leven 187

11.1 Inleiding 187

11.2 Doodscriterium, aangif te en verklaring van overlijden 187

11.3 Beslissingen rond het levenseinde 189

11.4 Levensbeëindiging op verzoek (euthanasie) en hulp bij zelfdoding 192

11.5 Levensbeëindiging zonder verzoek van de patiënt 198

11.6 Schrif telijke wilsverklaringen van de patiënt 200

11.7 Orgaandonatie 202

12 Juridische procedures 207

12.1 Inleiding 207

12.2 Beroepsgeheim in procedures 207

12.3 Samenwerken en individuele verantwoordelijkheid bij het werken in teamverband 208

12.4 Wkkgz-klachtprocedure 210

12.5 Medisch tuchtrecht 212

12.6 Schadeclaims in een civiele procedure 222

12.7 Strafrecht 225

12.8 Verschillen en samenloop van procedures 228

13 Het Nederlandse zorgstelsel 231

13.1 Inleiding 231

13.2 Zorgverzekeringswet 231

13.3 Wet langdurige zorg 234

13.4 Wet maatschappelijke ondersteuning 236

13.5 Jeugdwet 238

13.6 Organisatie en toezicht 239

Literatuur 243

Illustratieverantwoording 245

Register 247

Over de auteur 251