Veel organisaties hebben geen gebrek aan goede ideeën, zeker niet na allerhande brainstormsessies. Maar hoe houd je het enthousiasme vast? En hoe krijg je je collega's mee? Oh nee, een goed idee biedt handvatten. Een preview.

Je kent het vast wel: je hebt een goed idee! Je voelt de niet te negeren drang om je op je werk rebels te gedragen. Je wilt de trend ontduiken. Je wilt de status quo doorbreken en de onhandige manier waarop de zaken zijn georganiseerd veranderen.

Veel van je collega’s zijn enthousiast, alleen de echte bureaucraten waar je mee werkt denken: oh nee, een goed idee! We moeten veranderen, maar dat willen we niet want daarmee brengen we onze bestaande activiteiten in gevaar! Veranderen is immers prima, zolang het maar over de ander gaat. Na een paar enthousiaste brainstormsessies verzandt het idee en sterft het een stille dood. Iedereen heeft het door, maar andere zaken vragen alweer snel de aandacht. Business as usual.

Dit boek gaat over het implementeren van ‘goede’ ideeën in organisaties om positieve verandering te creëren. Het duurt echter niet langer dan pakweg een maand om te begrijpen dat in bureaucratische organisaties goede daden niet ‘ongestraft’ voorbij gaan.

Een van de leidende drijfveren in dit soort organisaties is de overweging ‘What’s in it for me?’ Op deze manier worden de belangen van het collectief geofferd voor directe opbrengsten van het individu. Dit heeft ook te maken met het groepsdenken in organisaties. Degenen die beslissingen in twijfel trekken en alternatieve voorstellen aanbieden, worden liever genegeerd. Maar zonder die organisatierebellen lopen onze bedrijven, scholen, kerken, en overheden het gevaar rigide te worden.

Tegenwoordig hoor je deskundigen vaak betogen dat organisaties een agile innovatiecultuur moeten ontwikkelen. Het is immers goed om snel en flexibel in te kunnen spelen op veranderingen in de omgeving. Er wordt dan wel vergeten dat een bureaucratische organisatievorm ook een stabiliserende functie vervult. Het beleid, de structuur en vooral de cultuur zijn in een bureaucratie zodanig ontwikkeld dat er juist niet voortdurend op verandering wordt ingegaan. Het doel van de organisatie is om de bestaande activiteiten uit te blijven voeren en onzekerheid uit te bannen. De bureaucratie is dus geen vriend van het vernieuwen en veranderen. De reden dat er niets verandert, vindt zijn oorzaak in bureaucratische patronen, verpakt in procedures, regels en dooddoeners als ‘Zo doen we dat hier altijd. Deze hardnekkige patronen worden niet ten vraag gesteld. Daardoor komen nieuwe initiatieven zo moeilijk van de grond.

Mensen kun je niet veranderen, laat staan bureaucratische organisaties. De heldhaftigen die dat reeds geprobeerd hebben, zijn gestrand in het moeras van procedures, regels en irrationeel gedrag. De meeste mensen houden zich met man en macht vast aan een bepaalde manier van werken. Die geeft houvast en zekerheid. Zij is een deel van hun identiteit geworden. Maar de tijden veranderen en ook beproefde manieren van werken verliezen hun legitimiteit. Wie die echter met een botte bijl te lijf gaat, kan veel leed veroorzaken en sabotageacties oproepen. Dat is dus niet de manier. De boodschap van dit boek is: jij moet eerst veranderen als je in je organisatie iets wilt veranderen. Jij moet de cirkel doorbreken. Het goede nieuws is dus dat het bewerkstelligen van verandering binnen een organisatie wel degelijk mogelijk is. Het slechte nieuws is dat er geen standaard stappenplan of slimme truc voor bestaat. Terwijl dit vaak de titel van het nieuwste managementboek is, omdat het goed verkoopt. We laten ons immers graag verleiden door het volgende succesrecept, ook al weten we dat het niet zo eenvoudig is als het recept doet geloven. Kortom, je moet eerst en vooral met jezelf aan de slag en je eigen vaardigheden en sensitiviteit verbeteren.

Handreikingen

Oh nee, een goed idee! gaat in op de hardnekkige obstakels voor verandering die bestaan in de cultuur, besluitvorming en communicatie binnen grote organisaties. Dit zijn de problemen die ervoor zorgen dat je idee niet van de grond komt. Met behulp van voorbeelden, provocatieve citaten en prikkelende vragen wil ik je erop een nieuwe manier naar leren kijken. Als deze basis is gelegd, kun je de stap maken naar de strategieën en tactieken die je toe kunt passen om ervoor te zorgen dat jouw idee de aandacht krijgt die het verdient, zodat het leidt tot het gewenste resultaat.

Het is niet per definitie een gemakkelijke, maar wel een leerzame weg die je gaat afleggen. Je moet over een bepaalde mate van vastberadenheid beschikken om hem te kunnen volbrengen. Met dit boek word je zo goed mogelijk klaargestoomd om tijdens die reis de juiste route te blijven bewandelen. Hoe vastberaden jij bent, ligt aan jou.

Goede ideeën werken verslavend: 3 tips voor verandering in je organisatie

Kirsten Vos van Bureau de Haagse Vos

Of het nu gaat om een idee voor een nieuwe app of om een verbetering van je online marketingstrategie, je loopt er altijd tegenaan: hoe krijg je je ideeën erdoorheen? Hoe overtuig je je baas en je collega’s? Tip: staar je niet blind op je eigen goede idee, maar sta zorgvuldig stil bij hoe goed jij bent om je omgeving te begrijpen en dus te beïnvloeden. Want je idee is pas goed als het in de praktijk goed is.

Je kent het vast wel. Je ziet een zich herhalend patroon. Mensen lopen telkens vast in het bestelformulier van je webshop, bijvoorbeeld. Je kaart het aan bij je leidinggevende. Je leidinggevende complimenteert je voor je betrokkenheid en nodigt je uit om een voorstel te doen om het probleem op te lossen. Enthousiast ga je aan de slag; zie je wel dat jouw idee ertoe doet?

“Gaan we doen, top!”

Dus je onderzoekt het probleem, bespreekt met de developer mogelijke oplossingen en maakt er een plan van. Je voorstel ligt, keurig op tijd, bij je leidinggevende. Die bekijkt het, stelt een paar vragen en zegt: “Gaan we doen, top, dank je!”. En vervolgens komt je idee in ‘de la’ terecht. Waarna je er nooit meer iets over hoort. Je motivatie zakt en als dit zich nog een paar keer herhaalt, besluit je op zoek te gaan naar een andere baan.

Staar je niet blind op je goede idee

Misha de Sterke is veranderingsmanager en ziet in zijn werk veel verkeerd gaan met waardevolle ideeën. Om je uit de droom te helpen trouwens: een goed idee, daar kom je niet ver mee. Het is pas goed als het in de praktijk goed is. Dus staar je niet blind op je goede idee. Met deze realistische insteek heeft de auteur mij geboeid.

De Sterke schreef het boek Oh nee, een goed idee dat ontnuchterend is, eerlijk inzicht geeft in het zelfreinigende vermogen van je organisatie én tips geeft voor hoe je als werknemer dat vermogen kunt aanjagen.

Het boek staat vol met goede tips, ontnuchterende waarheden en strategische methodes, waarmee je succesvol leert communiceren met je omgeving (én jezelf :-) ). “Alleen dan kun jij namelijk een verandering realiseren,” aldus De Sterke. Van de concepten uit zijn boek, bespreek ik er hier drie:

1. Structuur en beweging zijn beide belangrijke krachten in een organisatie

Veel mensen staren zich blind op het verzinnen van nieuwe ideeën. Creativiteit staat voorop en veel organisaties richten zich dan ook bovenmatig op het stimuleren van de creatieve geesten van hun medewerkers. Wat ze daarbij vergeten, is dat je net zo goed structuur nodig hebt om resultaat te krijgen. En anderzijds, om nog resultaat te blijven boeken in bureaucratische organisaties, is beweging – verandering – nodig.

"Denk maar eens na: als je alleen maar bezig bent met nieuwe ideeën te verzinnen, dan kom je nooit voorbij de pioniersfase en krijg je geen stabiliteit in je organisatie."

Menig start-up is eraan ten onder gegaan. En als je alleen maar focust op afspraken en regels, mis je de boot; je hebt bijvoorbeeld geen oog meer voor wat er om je heen gebeurt.

In een gezonde organisatie is er daarom een natuurlijke balans tussen regelmaat en afspraken aan de ene kant, en creatie en innovatie aan de andere.

2. Denk groot, maar opereer stap voor stap; werk agile

De Sterke moedigt de lezer aan om na te denken over die ‘stip op de horizon’ en tegelijkertijd stap voor stap te opereren. “Hoe innovatiever een idee, des te meer onzekerheden er getackeld moeten worden”, benadrukt de auteur terecht. Daarom is het verstandig om te werken volgens agile-principes, zoals:

• lever regelmatig een werkend prototype op
• deel dagelijks informatie met elkaar en leg die vast
• schrap werk dat geen waarde creëert

Met deze werkwijze geef je je leidinggevende kans om bij te sturen en maak je de risico’s klein en behapbaar.

3. Hoe goed je idee is, wordt bepaald door de mensen die het gaan uitvoeren

De titel van het boek geeft je wellicht het idee dat de auteur voorstander is van zoveel mogelijk goede ideeën ontwikkelen. Niets is minder waar. “Goede ideeën werken verslavend,” zegt hij, want: “ideeën bespreken is vaak ook interessanter dan er echt mee aan de slag gaan” […] en mensen “zijn verliefd op het verzinnen van nieuwe ideeën”.

Sterker nog: onterecht denken veel mensen in organisaties dat “goede ideeën en intellect de drijvend krachten zijn achter innovatie en verbetering”. De Sterke haalt de lezer vervolgens snel uit de droom: je idee is pas goed als het in de praktijk goed werkt. En daarvoor is van cruciaal belang dat degenen die het uitvoeren, weten wat ze doen. Zorg hier ook voor: geef je teamleden de vaardigheden en onderhoud die regelmatig.

Over het boek

De hierboven besproken tips zijn slechts enkele van de vele waardevolle inzichten die je als lezer opdoet. En dat kan ook met momenten wat overweldigend zijn; de tips, oefeningen en gedachtes zijn soms groot.

"De Sterke’s boek is een must-read voor iedereen die de status quo in organisaties wil verbeteren."

Het boek komt het beste tot zijn recht als je het rustig doorleest. Leg het af en toe weg en laat de gedachtes op je inwerken. Elke keer dat je daarna verder leest, lijkt het alsof al het voorgaande telkens op zijn plek valt.

Vraag: wat zijn tips voor leidinggevenden?

Mijn enige kanttekening bij De Sterke’s gedachtegangen, is dat het nu lijkt alsof leidinggevenden altijd in de weg zitten bij het doorvoeren van verandering. Wellicht onbewust wekt dit boek de indruk dat het bedoeld is voor werknemers die geen leidinggeven. Terwijl ook leidinggevenden te maken hebben met het vraagstuk hoe zij verandering kunnen doorvoeren.

Implementatiekracht

Oh nee, een goed idee biedt inzichten en concrete handelingsperspectieven, in de vorm van oefeningen, praktijkvoorbeelden, achtergronden, overzichten en handige kaderteksten. Het boek is geschikt voor iedereen die op zoek is naar tips om succesvol innovaties te implementeren.

Oh nee, een goed idee: van innovatie naar concrete resultaten

Veel organisaties hebben geen gebrek aan goede ideeën, zeker niet na allerhande brainstormsessies. Ze stranden helaas vaak na ellenlange vergaderingen en dan, op een bepaalde dag, hoor je er niks meer van. We waren toch enthousiast en gemotiveerd? De waan van de dag neemt het over. Tijd, energie, geld en moreel worden zo in hoog tempo verspild, stelt Misha de Sterke in het managementboek ‘Oh nee, een goed idee – Hoe ook in jouw organisatie je idee tot resultaat kan leiden’.

Om de boel van binnen uit te kunnen veranderen moeten professionals een realistisch beeld hebben over hoe het functioneert. Als ze dat niet hebben dan zullen ze verzanden. Het feit is dat de grotere organisaties gevormd worden door belangen, posities en macht. Deze tezamen vormen de status quo en wie tornt aan deze machtbalans kan het nog weleens moeilijk krijgen. “Als je dat niet snapt en uitgaat van de mooie intenties van iedereen om je heen kan je er nog weleens bedrogen uitkomen. Machiavelli moest de prins onderwijzen in hoe je leiding geeft in de realiteit. Weinig mensen hebben namelijk jouw belangen op hun agenda staan”, zegt Misha de Sterke, verander- en innovatiemanager.

Hij stelt dat niets zo moeilijk is om de bestaande orde te veranderen. “Dit gaat in tegen ons moderne geloof dat we alles kunnen bereiken als we maar het juiste recept volgen.” Voor change agents die echt iets willen veranderen in organisaties heeft hij het volgende advies: Laat de realiteit je gids zijn, op de waarheid kan je namelijk bouwen. “Om aan te nemen dat de dingen zijn zoals ze horen te zijn in plaats van te begrijpen hoe de dingen echt zijn is de grootste fout die je kan maken.”

In de praktijk blijkt dat goede ideeën sneller verzanden wanneer organisaties groter worden. Er zijn dan volgens hem teveel verschillende belangen en meningen, en regels en systemen belemmeren de executie van nieuwe ideeën. In het boek neemt hij verschillende grote obstakels onder de loep: “Zo doen we dat hier nu eenmaal” is een veelgehoorde opmerking. “Mensen identificeren zich met hoe ze hun werk doen. Ze willen dat niet veranderen, want dan stappen ze uit hun comfortzone.” Andere redenen die De Sterke vaak is tegengekomen, is het denken in recepten en de laatste managementhypes. “Elke situatie is anders, investeer in het vergroten van je mentale pk’s van je medewerkers.”

Het gedragsrepertoire van organisaties is vaak hetzelfde als het gaat om het implementeren en versnellen van innovaties. Het volgt een plan – fund – do pad. Vaak blijkt dan dat wanneer het project is afgerond niet de waarde is gecreëerd die men beoogd had. Zonde, aldus De Sterke. Kan het anders? “Jazeker.....test je aannames zo snel mogelijk bij de doelgroep, leer en stel zonodig bij. Verzamel bewijs voor het management dat het de moeite waard is in je idee verder te investeren. Maak kleine stapjes en wees transparant over je vorderingen."

Drie vragen centraal
In het boek staan drie vragen centraal. De eerste grote vraag is; waar moet je je op focussen? Hoe voer je het gesprek met jezelf? Hoe verwerf je het gezag in de organisatie die je de macht geeft om zaken voor elkaar te krijgen? En hoe creëer ik de randvoorwaarden voor verandering? De tweede grote vraag is; welke gewoonten moet ik mezelf aanleren? Het gaat dan om de drang om altijd te leren en ervoor te zorgen dat je omgeving dat ook belangrijk gaat vinden. Het gaat erom om je toleratieniveau voor middelmatige prestaties te verkleinen richting jezelf en anderen. De derde grote vraag is; Welke vaardigheden moet ik aanleren om effectiever te worden? Kan ik mensen verleiden met me mee te gaan? Stel ik de juiste vragen richting anderen? En kan ik samenhangend en lateraal denken? Denk ik in ego of in het voordeel van het geheel?

‘Oh nee, een goed idee’ reikt professionals volgens De Sterke nieuwe, alternatieve en confronterende perspectieven aan en geeft praktijk advies zodat ze leren hoe ze collega's kunnen meekrijgen in veranderingen en nieuwe ideeën. “Dat begint bij jezelf, jij moet eerst anders gaan denken, kijken en handelen. Wie ben jij? Hoe functioneert jouw organisatie? En wat kan jij daaraan doen?”, zegt de auteur.

Hij sluit af: “Er zijn geen zeven stappen naar succes, en een toverstokje bestaat niet. Dit boek onthult de valkuilen, angsten maar ook de manieren om succesvol te zijn wanneer je op een positieve manier je ideeën voor elkaar wilt krijgen. Hierdoor kan je meer bereiken met minder frustratie en ervoor zorgen dat je organisatie beter gaat functioneren. Daarnaast zul je meer plezier en betekenis in je werk krijgen.”